O budynku

O budynku i historii terenu, na którym powstało Gminne Gimnazjum w Siechnicach

W Siechnicach wzmiankowane były wieża mieszkalno-obronna i kaplica, o których nic obecnie nie wiadomo. Stary dwór powstał przed rokiem 1789 i był otoczony fosą. Nie wiadomo, czy dwór ten mógł mieć jakiś związek z joanickim lub należącym do krzyżowców domem gospodarczym (Antiqua curia). Dwór ten był budynkiem z murowanym przyziemiem i piętrem o konstrukcji szkieletowej. Na parterze znajdowało się sześć izb, a na piętrze m.in. kaplica. Dwór ten spłonął w roku 1789. Nowy, murowany dwór wzniesiono w roku 1790. Była to najprawdopodobniej siedziba zarządu siechnickich dóbr, w skład których wchodziły włości w Św. Katarzynie i w Groblicach. Budynek ten przebudowano w XIX wieku, a następnie w początkach lat 20-tych. 

Około roku 1500 dobra i budynki gospodarcze były w złym stanie. W roku 1675 folwark spłonął. Został później odbudowany, a w roku 1745 wzniesiono na jego terenie nowy browar i niedługo później gorzelnię. W roku 1767 powstała na folwarku owczarnia, szopy, piekarnia, wyremontowano browar. Po raz kolejny folwark został częściowo zniszczony w wyniku uderzenia pioruna. 

Po sekularyzacji dóbr kościelnych w roku 1810 zabudowa gospodarcza rozległego folwarku była znów w złym stanie. Około roku 1826 folwark był rozległym założeniem na planie trapezu, na osi wschód-zachód. W jego północnej części znajdował się dwór z ogrodem, a pozostałe pierzeje obudowano różnej wielkości budynkami gospodarczymi. W latach 1886-1926 przekształcono układ przestrzenny folwarku przesuwając całe założenie w kierunku południowym. Założono nowy wjazd na dziedziniec od południa oraz wytyczono drogę wzdłuż północnej pierzei folwarku ku nowemu, małemu dziedzińczykowi gospodarczemu z budynkami hodowlanymi, położonymi na wschód od folwarku. 

W 1995 roku gospodarujący w Siechnicach Instytut Zootechniczny z Krakowa sprzedał ziemię i część obiektów osobie prywatnej. Budynek administracyjny wraz z przyległymi terenami zielonymi przejęła gmina Św. Katarzyna. Obecnie zachowała się niemal kompletna zabudowa obu części założenia, nie mniej budynki gospodarcze znajdują się w fatalnym stanie. Częściowo zachowało się murowane, tynkowane ogrodzenie folwarku. Istniejące jeszcze rok temu pozostałości filarowej bramy wjazdowej z furtami (trzy filary) zostały zastąpione stalowym ogrodzeniem. W większej części założenia pozostała nawierzchnia z kostki granitowej. 

Zabudowę folwarku złożoną z budynków gospodarczych i wielu budynków mieszkalnych (dla pracowników najemnych) wzniesiono na przełomie XIX i XX wieku oraz w latach 1910-1920 (nr 40/3, 40/5, 40/8). Zachowano stary dwór. Budynki nr 40/3, 40/5, 40/8 utrzymane zostały w syntetycznym post secesyjnym stylu łączącym elementy neoklasycyzmu i neobaroku. Mają one symetryczne osiowo kształtowane bryły i podobnie komponowane elewacje, w których ważnym elementem są portale inspirowane formami portali barokowych i wczesnoklasycystycznych. 

Po roku 1926 i po przejęciu dóbr przez Pruski Instytut Doświadczalny Hodowli Zwierząt powstał przy wschodniej pierzei folwarku okazały, wydłużony budynek o charakterze administracyjno-naukowym. Budynek ten od południa, pod kątem prostym połączono ze starszym domem mieszkalnym (nr 40/5). Wzniesiono go na planie wydłużonego prostokąta jako trzykondygnacyjny, nakryty wysokim dachem czterospadowym. Fasada od strony wjazdu do folwarku została skomponowana w nawiązaniu do budownictwa dworskiego i architektury czasów fryderycjańskich. Ta ostatnia przejawiła się w formach dużej lukarny w dachu, założonej na osi głównego wejścia. Zarówno fasada, jak i elewacja tylna były komponowane i boniowane asymetrycznie. W ich stylistycznym ujęciu przejawia się również syntetyczny neoklasycyzm obramień i okien auli na I piętrze, znajdującej się w północnej części budynku. Rozwiązanie to nasuwa skojarzenia z architektura neoklasycznych pałaców. W latach 2001-2002 budynek wraz z otoczeniem poddano gruntownej renowacji. Autor projektu przebudowy inż. arch. Zbigniew Maćków, wykazując maksimum poszanowania dla wcześniejszych rozwiązań, przekształcił obiekt w nowoczesny budynek gimnazjalny. W warstwie zewnętrznej drobne zmiany to powiększenie lukarn w dachu (poddasze zostało przekształcone w przestrzeń dydaktyczną) oraz zmiana kształtu dachówki. Całkowitej renowacji poddano otaczający budynek park, powiększając m. in. staw (usypano wyspę z mostkami). Pan Maćków jest również autorem projektu hali sportowej, która zostanie wzniesiona w latach 2002-2003 na przedłużeniu osi budynku głównego, na północ od niego. Budynki będą połączone ze sobą zamkniętą kładką. 

Przed rokiem 1926 powstał niewielki, obudowany ze wszystkich stron dziedzińczyk gospodarczy założony na wschód od głównego folwarku i jego parkowo urządzonego otoczenia. Zabudowa dziedzińczyka składała się z niezbyt dużych drewnianych i murowanych budynków hodowlanych, komponowanych w nawiązaniu do budownictwa ludowego. W centrum dziedzińczyka funkcjonował niewielki, regularny plac w układzie kwadratu, ograniczony od wschodu łukiem. Niestety po opuszczeniu Siechnic przez Instytut Zootechniczny dziedzińczyk został rozkradziony i spalony. Na dokupionych do gimnazjum terenach władze gminne przystąpiły do budowy zespołu boisk sportowych ze stadionem piłkarskim jako dominantą. 

W roku 1753 przy starym dworze, a więc na północ od dziedzińca folwarcznego, założono ogród a na terenie założenia dworskiego – sad z aleją buków. Działania te były niewątpliwie realizacją królewskich zarządzeń, w myśl których w każdej miejscowości należało zakładać sady i szkółki. Istniał też zapewne ogród ozdobny, skoro w 1767 roku dzierżawca dóbr zobowiązany był do budowy domu ogrodnika. Przed 1791 rokiem znajdował się na terenie dóbr otwarty zwierzyniec. W roku 1794 na rozległej, ogrodzonej łące kolejny dzierżawca założył nowy ogród ozdobny, w którym zasadził około 1000 drzew. Późniejszy dzierżawca ogród ten zlikwidował. Na zachowanej mapie topograficznej z roku 1826, zaznaczony jest jeden niewielki ogród uprawny, założony na planie kwadratu, otaczający dwór oraz drugi ogród uprawny na południe od folwarku. Nie są czytelne ślady wcześniejszych założeń z XVIII wieku. Na mapie zaś z lat 1887-1926 ogród przy dworze został znacznie powiększony w kierunku zachodnim. Częściowo zlikwidowano ogród południowy i założono nowy na wschód od folwarku. W latach trzydziestych XX wiek z terenu dawnego, nieregularnego dziedzińca gospodarczego wydzielono murowanym tynkowanym ogrodzeniem jego część północną powiązaną z siedzibą Instytutu Zootechnicznego (nr 40 i 40/5) i z budynkami nr 40/2, 40/3,40/4 (dwór) oraz terenem na wschód od folwarku i urządzono je na sposób parkowy. Przy wjeździe do głównego budynku założono szpaler lipowy, a na terenie na północ od tego wjazdu, w sąsiedztwie budynków nr 40/2 i 40/4 posadzono m. in. dęby, kasztanowce i sosny. Na sposób parkowy zaczęto też urządzać teren za stawem położony na wschód od głównego budynku. Niewielki park przy Instytucie miał około 1937 roku powierzchnię 1 hektara. Współcześnie nadal urządzane jest to założenie. W związku z umiejscowieniem w budynku głównym gminnego gimnazjum park przed frontem budynku został uporządkowany i przystosowany do nowej funkcji. Pojawił się plac apelowy; zburzono budynki kawiarni i chlewnię. Oba wydatnie zasłaniały fronton budynku głównego (na miejscu tego ostatniego urządzono parking); całość założenia wyposażono w nowe nawierzchnie oraz oświetlono. Teren za budynkiem również poddano gruntownej przebudowie i renowacji. Staw został znacznie powiększony; usypano na nim wyspę, na którą przerzucono dwa mostki. Realizowane są nasadzenia zgodnie z wcześniej przygotowanym projektem. Obszar ten będzie w przyszłości północnym biegunem dużego założenia parkowego biegnącego od centrum strefy przemysłowej położonej na wschód od Osiedla. Całość będzie liczyć około 17 ha powierzchni. Z tak przedstawionym otoczeniem Instytutu łączy się łąka wydzielona od wschodu brukowaną droga. Za łąką i na wschód od drogi znajduje się teren zielony z dwoma, połączonymi stawami na małym cieku wodnym. Założony na planie prostokąta, obsadzony m. in. dębami, klonami i głogami dawniej używany był jako wybieg dla zwierząt. Od 1999 roku jego prywatny właściciel prowadzi prace zmierzające do budowy parku, w przyszłości z budynkiem willowym w centrum. Ten przylegający do budynku gimnazjum sportowo-rekreacyjny teren składający się z dwóch parków i kompleksu boisk sportowych wzbogacony zostanie o 10 hektarowy obszar zieleni nieurządzonej, którego dominantą będzie 5 hektarowy staw rekreacyjny (na północ i wschód od prywatnego parku). Obszar ten będzie elementem łączącym centrum miejscowości (poprzez 17 hektarowy park z Osiedlem; poprzez teren gimnazjum ze starą częścią miejscowości) z malowniczą doliną rzeki Oławy współtworzącą wraz z doliną Odry ciąg krajobrazowy od Wrocławia przez Siechnice, Kotowice do miasta Oławy. W zalesieniu tego terenu dominują lasy mieszane z dużym udziałem buka pospolitego, dębu szypułkowego, olszy czarnej i jesionu, z fragmentami z udziałem świerka. Władze wojewódzkie przygotowały projekt utworzenia na tym obszarze parku krajobrazowego "Dolina Odry II". 

Omawiane założenie jest integralną częścią zespołu Instytutu Zootechnicznego, który można uznać za przykład założenia zielonego, przekształconego w park wokół budynków o charakterze usługowym a nie tylko o charakterze reprezentacyjnym.